Jak sobie poradzić z syndromem Post-COVID?

Natężenie objawów bardzo często uniemożliwia powrót do pełnej sprawności sprzed choroby. Jeżeli nie są one wynikiem innych procesów chorobowych oraz utrzymują się od 4 do 12 tygodni i dłużej, uznawane są za powikłania „post-COVID”, określane także jako syndrom Post-COVID lub „long covid”.

Jak powikłania wpływają na codzienne funkcjonowanie ozdrowieńca?

Powikłania po przebyciu COVID-19 pogarszają nie tylko jakość życia rozumianą jako komfort codziennego funkcjonowania, lecz również ograniczają lub wręcz uniemożliwiają wypełnianie wcześniejszych obowiązków i funkcji społecznych.

– Aktywność zawodowa – w zależności od charakteru wykonywanej pracy powikłania objawiające się dolegliwościami fizycznymi, neurologicznymi, poznawczymi i emocjonalnymi mogą wręcz uniemożliwiać powrót na dotychczasowe stanowisko. Przykładowo, instruktorka fitness cierpiąca na chroniczne zmęczenie, która przed chorobą prowadziła codzienne intensywne zajęcia grupowe, nie jest w stanie maszerować przyspieszonym krokiem dłużej niż 10 minut.
Nauczycielka matematyki, przygotowując się do powrotu do pracy, stwierdza że nie wie jak obsługiwać arkusza excel, który służył jako pomoc w organizacji zadań własnych i w przygotowaniu lekcji dla uczniów. Dezorientacja, dekoncentracja i problemy z komunikacją pogłębiają stres i zwiększają zagrożenie depresją. Niezależnie od wykonywanego zawodu, tzw. „mgła mózgowa”, będąca następstwem COVID, powodująca poczucie utraty kompetencji jest traumatycznym przeżyciem – niestety jej przypadki nie są wcale odosobnione.

– Obowiązki rodzicielskie – już choćby fizyczne niedomagania mogą powodować ograniczoną zdolność do sprawowania opieki nad małoletnimi dziećmi. Okresy kiedy dzieci uczęszczające do przedszkoli i szkół podstawowych muszą pozostawać w domu, nakładają na rodziców dodatkowe obowiązki. Ich wypełnianie staje się znacznie trudniejsze, gdy rodzic czuje się osłabiony i najchętniej pozostałby w łóżku. Kiedy brakuje sił na wspólną zabawę czy poczytanie dziecku książki, nawet najbardziej zatwardziali przeciwnicy oglądania telewizji i gier komputerowych ustępują, byle tylko mieć spokój.

– Zmiana stylu życia – praktycznie wszystkie objawy będące wynikiem powikłań po przejściu COVID-19 skłaniają organizm do „oszczędzania” energii. W obawie o dalsze pogorszenia stanu zdrowia łatwiejsza staje się decyzja o ograniczaniu wysiłku, zamiast dążenia, choćby małymi krokami, do aktywności prowadzącej do odzyskania sprawności. Dodatkowo wzrasta zagrożenie nadwagą czy otyłością, co jeszcze bardziej negatywnie wpływa na organizm i samopoczucie.

– Niepokój wewnętrzny – oczywiste jest, że obawiamy się o siebie i o bliskich. Trudno wyzbyć się obaw o przyszłość, gdy organizm nie funkcjonuje jak należy, a sprawy idą źle w pracy i w domu. Ciężkie myśli krążące wokół problemów powodują zaburzania snu, więc koło niepokoju kręci się z uporem.

– Zmęczenie i zniechęcenie – przedłużające się powikłania oraz ich wpływ na codzienne życie zdecydowanie mogą prowadzić do zmęczenia i zniechęcenia, a w konsekwencji do konieczności poddania się terapii psychologicznej. Im wcześniej podjęta zostanie walka o poprawę zdrowia fizycznego, tym łatwiej będzie odzyskać równowagę psychiczną i normalne funkcjonowanie rodzinne i zawodowe.

Jak zadbać o powrót do pełnej sprawności?

– Rekonwalescencja pod opieką lekarza – nie można bagatelizować zaobserwowanych objawów. Podczas teleporad lekarskich należy wyczerpująco je przedstawić oraz stosować się do wszelkich zaleceń lekarza. Systematyczne teleporady pozwalają lekarzowi monitorować stan chorego.

– Poddawanie się badaniom kontrolnym pomagającym lekarzowi w postawieniu prawidłowej diagnozy, rozpoznaniu problemów oraz podjęciu decyzji o skierowaniu na rehabilitację.

– Korzystanie z dostępnej rehabilitacji Post-COVID – w wielu przypadkach rehabilitacja jest niezbędna dla istotnej poprawy stanu zdrowia i zniwelowania najbardziej dotkliwych objawów powikłań. Skorzystanie z oferty komercyjnej jest w zasięgu większości chorych, a oczekiwanie na finansowanie rehabilitacji przez NFZ może okazać się ryzykowne dla zdrowia.

– Regularne wykonywanie ćwiczeń np. wg instruktażu – umożliwia bezpieczne, stopniowe odzyskiwanie sprawności i poprawę wydolności. Precyzyjnie dobrane pod kątem typu i intensywności ćwiczenia aerobowe wzmacniają układ oddechowy i sercowo-naczyniowy, a trening obwodowy poprawia wytrzymałość ogólną oraz stan poszczególnych grup mięśni.

Jaki program rehabilitacji Post-COVID wybrać?

Aby pozbyć się powikłań i jak najszybciej powrócić do pełnego funkcjonowania w codziennym życiu warto skorzystać ze specjalistycznej, kompleksowej rehabilitacji, łączącej ćwiczenia oddechowe i nowoczesne, skuteczne metody fizykoterapii.

Wychodząc naprzeciw potrzebom osób cierpiących z powodu powikłań, Centrum Origin Otwock oraz Centrum Origin Kraków oferują specjalistyczny program rehabilitacji Origin Post-COVID, mający za zadanie wspomożenie regeneracji organizmu.
Program skierowany jest do osób z rozpoznaniem ICD10 z grupy IX (J) z numerami od J66 do J99 i obejmuje:

1. SPECJALISTYCZNE KONSULTACJE
W ramach indywidualnych specjalistycznych konsultacji oferowane są:

Konsultacja fizjoterapeutyczna – ocena sprawności fizycznej pacjenta, na podstawie której dobierane są indywidualne ćwiczenia ruchowe i oddechowe oraz zabiegi z zakresu fizykoterpii. Z uwagi na zmniejszoną wydolność organizmu po przebyciu COVID-19 terapia odbywa się pod stałym nadzorem fizjoterapeuty.

Konsultacja/terapia psychologiczna – przewidziana dla pacjentów uskarżających się na trudności z koncentracją, zaburzenia lękowe czy nadmierną senność.

Konsultacja/terapia logopedyczna – przewidziana dla pacjentów wykazujących problemy z połykaniem pokarmów i płynów, a także z mową.

Spirometria – wykonywana w celu oceny i monitorowania poprawy wydolności płuc. Spirometr dokonuje pomiarów objętości i poemności płuc oraz przepływów powietrza znajdującego się w płucach i oskrzelach w różnych fazach oddechu. Badanie jest bezpieczne, bezinwazyjne i zupełnie bezbolesne. 
Przeciwwskazaniami do wykonania spirometrii są:
• przebyty zawał serca lub udar mózgu,
• przebyte operacje okulistyczne,
• podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe,
• odma opłucnowa,
• krwioplucie o nieznanej przyczynie,
• badania nie zaleca się wykonywać u osób ze znaczną niewydolnością oddechową, zmagających się z uporczywym kaszlem oraz bólem w klatce piersiowej lub jamie brzusznej, które mogłyby uniemożliwić wykonanie maksymalnego wysiłku, niezbędnego podczas badania.

2. FIZYKOTERAPIA

– SIS (System Indukcyjnej Stymulacji) – rodzaj terapii wykorzystującej pole elektromagnetyczne o wysokiej intensywności. Wykazuje ona działanie przeciwbólowe i regeneracyjne, ujawnia stany zapalne i zwapnienia w płucach, oraz stymuluje przeponę i mięśnie międzyżebrowe – umożliwia to bezpośrednie oddziaływanie na mięśnie oddechowe, niezbędne w procesie prawidłowego oddychania. Ponadto wspomaga mobilizację kręgosłupa w odcinku szyjnym i piersiowym. Zmniejszenie bólu może być odczuwalne już po pierwszym zabiegu. 

– Tlenoterapia hiperbaryczna – podczas której pacjent, znajdujący się w specjalnej komorze hiperbarycznej, oddycha 100% tlenem podanym w warunkach zwiększonego ciśnienia. Umożliwia to większe wysycenie tkanek tlenem, a w efekcie szybszą regenerację tkanek, ustąpienie duszności, wyrównanie oddechu oraz biostymulację organizmu w zwalczaniu stanów zapalnych. Zakres programu Origin Post-COVID oferowanego w Centrum Origin Otwock obejmuje 4 sesje po 60 minut w jednoosobowej komorze hiperbarycznej.

– Inne zabiegi wspomagające, dostosowane do aktualnego stanu zdrowia i możliwości pacjenta, dobierane są indywidualnie przez fizjoterapeutę.

3. AKTYWNOŚĆ RUCHOWA

– Trening wysiłkowy aerobowy – codzienna sesja przy użyciu urządzeń takich jak rowery do rehabilitacji czy bieżnia antygrawitacyjna. Codzienna sesja nie przekracza 30 minut.

– Trening oporowy na urządzeniach HUR – codzienna sesja nie przekraczająca 30 minut. Podstawą efektywnego i bezpiecznego treningu jest dostosowanie obciążenia poszczególnych urządzeń do indywidualnych możliwości ćwiczącego.

W naszym zestawie urządzeń HUR, zaprogramowanie zindywidualizowanego treningu możliwe jest dzięki zastosowaniu zaawansowanego oprogramowania SmartTouch. Pozwala ono m.in. na ustawienie zerowego obciążenia początkowego i sterowanie płynnym przyrostem obciążenia, a także zapewnia dodatkową asekurację i rejestruje osiągniecia.

– Inne zabiegi wspomagające – dostosowane do aktualnego stanu zdrowia i możliwości pacjenta, dobierane są indywidualnie przez fizjoterapeutę

4. INSTRUKTAŻ

– Obejmuje wskazówki postępowania do samodzielnego stosowania opracowane przez Krajową Izba Fizjoterapeutów we współpracy ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO), w tym:
• pozycje ciała zmniejszające uczucie duszności/ ułatwiające oddychanie,
• program ćwiczeń do wykonywania w warunkach domowych.

Ośrodki Origin oferują rehabilitację PostCOVID w formie stacjonarnej (12 dni pobytu, w tym 11 dni terapii) oraz ambulatoryjnej (10 dni terapii w dni powszednie).
Osoby z powikłaniami po przebytej chorobie COVID-19 zapraszamy do zapoznania się ze szczegółami oferty na stronie internetowej oraz do kontaktu telefonicznego z wybranym ośrodkiem:
Centrum Origin Otwock tel. 797 606 112,
Centrum Origin Kraków tel. 536 790 930.

Autor:
Hanna Przybylska
Asystentka Zarządu Origin Polska
NEW LIFE nr 6 (luty 2021) str. 10